2021, Cilt 37, Sayı 2, Sayfa(lar) 121-129
Türkiye'de farklı niteliklere sahip süt sığırı işletmelerinde mastitisin koruma ve kontrolü kapsamındaki bazı uygulamaların düzeyleri
Ali Rişvanlı1, Nevzat Saat2, Tarık Şafak1, Öznur Yılmaz3, Burak Fatih Yüksel1, Mehmet Akif Kılınç4, Halef Doğan5, Murat Yüksel6, Selim Kul7, İbrahim Şeker7
1Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye
2Balıkesir Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Balıkesir, Türkiye
3Siirt Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Siirt, Türkiye
4Bingöl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Bingöl, Türkiye
5Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Tekirdağ, Türkiye
6Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Hatay, Türkiye
7Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Mastitis, inek, koruma, işletme, Türkiye
Görüntülenme Sayısı:1596 - İndirilme Sayısı: 662

Amaç: Sunulan çalışmada Türkiye'deki 177 küçük ve 169 büyük ölçekli süt sığırı işletmesinde mastitisin koruma ve kontrolu'ne yönelik uygulamalar ve uygulanma düzeylerinin ortaya koyulması amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Bu kapsamda Türkiye'de farklı illerdeki toplam 346 süt sığırı işletmesinden meme sağlığı ile ilgili verileri toplanarak istatistiksel açıdan incelendi.

Bulgular: Büyük ölçekli işletmelerde en fazla 50-200 baş (n=96, %56,8 ve en fazla Holştayn ırkı (n=97, %57,4)) ve küçük ölçekli işletmelerde ise en fazla 11-20 baş (n=71, %40,1 ve en fazla Simental ırkı (n=153, %86,4)) arası inek olduğu, bu iki tip işletmede 4 yaşlı ineklerin daha fazla olduğu (sırasıyla, n=62, %36,7 ve n=93, %52,5) görülmüştür. Büyük işletmelerde teat dipping (%70,4), kuru dönem antibiyotik (%72,8), teat seal (%9,5) ve mastitis aşısı (%55,6) uygulamalarının küçük ölçekli işletmelerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Büyük işletmelerde predipping (%59,2) ve postdipping uygulaması yapanların oranının (%67,5) yapmayanlardan daha fazla olduğu ve uygulamalarda en fazla iyotlu antiseptiklerin kullanıldığı belirlenmiştir. Küçük ölçekli işletmelerde sağım hijyeni uygulamayanların oranının (%61,6) fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu iki tip işletmede günlük ortalama süt verimi üzerine işletme tipi (p<0,000) ve ırkın (p<0,001) etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur.

Öneri: Sonuç olarak, Türkiye'deki süt sığırı işletmelerinde mastitisden koruma ve mastitisin kontrolü amaçlı uygulanan yöntemlerin oranlarının, geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu fakat istenen düzeylerde olmadığı tespit edilmiştir.