Amaç: Bu çalışma Türkiye?de, kırsal kalkınma kapsamında genç çiftçi projeleri ile desteklenen küçükbaş hayvancılık işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı ve süreç içerisindeki değişimlerinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmanın gereci, genç çiftçi projesi sayesinde 2016 yılında ilk defa küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine başlayan işletmeler arasından basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden seçilen 121 işletmeden yüz yüze görüşme ile sağlanan verilerden oluşturmuştur. Proje kapsamında işletmelere 2016 yılında ayni olarak verilen 40 küçükbaş hayvanın (2 erkek+38 dişi) projenin kontrol ve denetim süresi sonundaki akıbetleri, bu süreçten sonra işletmelerden ne kadarının faaliyetine devam ettiği; devam eden işletmelerin sosyal ve ekonomik açıdan durumları ve sürdürülebilirliklerine ilişkin bulgular değerlendirilmiştir.

Bulgular: Araştırma kapsamında gidilen işletmelerin kontrol, denetim ve yaptırım süresi üzerinden yaklaşık bir yıl geçmesine rağmen, faaliyetini sürdüren işletme oranı % 85,1 olarak; faaliyetini sürdüren bu işletmelerin hayvancılığa devam etme yönünde kararlılıkları % 87 olarak tespit edilmiştir. İşletme sahiplerinin ortalama 30 yaşında olduğu, % 98'inin evli, % 86'sının kadın, % 90'dan fazlasının ortaokul sonuna kadar eğitim gören, gelir seviyesi düşük genç çiftçilerden oluştuğu saptanmıştır. İşletmelerin eşleri ve diğer aile bireyleri de çalışan kolektif bir aile işletmesi olduğu, karlılıklarının düşük olmasına rağmen ?kendi işletmesinde ücretli işçi? olarak çalıştıkları görülmüştür. Ayrıca, 2016 yılında kullanılan kamu kaynağının 2018 yılı sonunda reel olarak %45,3; 2019 yılsonunda % 68,7 oranında değer kazandığı tespit edilmiştir.

Öneri: Genç çiftçi projesi sayesinde Türkiye'de uygulanan küçükbaş hayvancılık projelerinin % 85'inin faaliyetini sürdürmesi olumlu bir durum olsa da, genç çiftçilerin kendi içinde ve kamu kurum/kuruluşları ile işbirliği yapabileceği, sosyal ve ekonomik haklarını savunabilecekleri sivil toplum kuruluşları ve/veya kooperatif yapılanmasına gitmeleri tarımsal sürdürülebilirliğe katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte, verilen hibenin tek seferde değil de yıllara bölünerek ve başvuru sahiplerine ?iş planı? hazırlatılarak yapılması projelerin sürdürülebilirliğine, nihai olarak gençlerin tarım ve hayvancılık sektöründe kalmalarına, tarımsal sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır.