2007, Cilt 23, Sayı 3-4, Sayfa(lar) 019-025
KOYUNLARDA REAL-TİME ULTRASONOGRAFİ İLE EMBRİYONİK ÖLÜMLERİN İNSİDANSININ BELİRLENMESİ
M. Kemal SARIBAY1, Hüseyin ERDEM2
1MKÜ Veteriner Fakültesi, Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Hatay
2SÜ Veteriner Fakültesi, Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Konya
Anahtar Sözcükler: Koyun, embriyonik ölüm, ultrasonogram, progesteron
Görüntülenme Sayısı:2876 - İndirilme Sayısı: 2021

Sunulan çalışmada; koyunlarda embriyonik ölümlerin belirlenmesinde direkt bir yöntem olan real-time ultrason ve indirekt bir yöntem olan plazma progesteron düzeyleri ile embriyonik ölümlerin insidansı belirlenmiş ve mevcut kayıplar değerlendirilmiştir. Çalışma materyalini en az bir doğum yapmış, 2-5 yaşlı, aynı bakım ve beslenme şartlarında barındırılan, flushing uygulanan, 17 Eylül-7 Ekim tarihleri arasında doğal aşım yaptırılan 60 gebe Konya Merinosu ırkı koyun oluşturdu.

Koyunların ilk gebelik muayeneleri aşım sonrası 18. günde linear array prob ve 5 MHz frekansla transrektal yoldan yapıldı. Aşım sonrası 18. günde gebe olduğu belirlenen koyunlara izleyen 22, 26, 30 ve 34. günlerde de aynı muayene uygulandı. Ayrıca aynı muayene günlerinde (18, 22. 26, 30 ve 34. gün) plazma progesteron düzeyi enzyme immunoassay (EIA) yöntemiyle belirlendi. Onsekizinci günde yapılan ultrasonografik muayenede 73 koyundan 60'ında gebelik ve 79 embriyo belirtendi. Embriyoların 7 (% 8,9)'sinde embriyonik ölüm tespit edildi. Bu ölümlerin 2 si 22. gün, 4'ü 26. gün ve 1'i de 34. günde yapılan muayenelerde belirlendi. Sonuç olarak geç embriyonal dönemde önemli sayılabilecek oranda embriyo kaybı olduğu, plazma progesteron düzeyinin embriyonik ölümlerin belirlenmesinde yetersiz kaldığı, ultrasonun ise gerek ölümlerin ne zaman meydana geldiği ve gerekse insidansının belirlenmesinde güvenilir bir yöntem olduğu kanısına varıldı.