1996, Cilt 12, Sayı 2, Sayfa(lar) 093-104
MERİNOS KOÇLARDA KRİPTORŞİZM VE TESTİS HİPOPLAZİSİNİN İNSİDENSİ İLE FERTİLTİYE ETKİSİNİN PATOLOJİK VE ANDROJENİK YÖNDEN İNCELENMESİ
M. Kemal Çiftçi1, Kenan Çoyan2, Bülent Güven3, Zabid Yener4, Fikret Karaca5, S. Serap Türkütanıt6
1S.Ü. Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, KONYA
2S.Ü. Veteriner Fakültesi, Reprodüksiyon ve Suni Tohumlama Bilim Dalı, KONYA
3T.A.E.K. Hayvan Sağl. Nükl. Arş. Ens., Lalahan / ANKARA
4Y.Y.Ü. Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, VAN
5Y.Y.Ü. Veteriner Fakültesi, Reprodüksiyon ve Suni Tohumlama Bilim Dalı, VAN
6A.D.Ü. Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, AYDIN
Anahtar Sözcükler: Merinos, testis, kriptorşizm, patoloji, androjen
Görüntülenme Sayısı:2353 - İndirilme Sayısı: 4741

Çalışmada Konya HAYMAREN ve Bandırma KAE ile TİGEM Altınova işletmesi'nde 1993 ve 1994 yılı, Polatlı ve Karacabey işletmelerinde 1994 yılı doğumlu 5578 erkek merinos kriptorşizm ve testis hipoplazisi yönünden muayene edildi. 1993 ve 1994 yıllarına göre sırasıyla kriptorşizm; Konya HAYMAREN' de% 10.3, % 8.5, Bandırma KAE' de% 23.2, % 7.1, Altınova işletmesi'nde % 5.7, % 2.9, Polatlı işletmesi'nde -, % 5.6, Karacabey İşletmesi'nde -, % 8.5, testis hipoplazisi; Konya HAYMAREN' de% 5.9, % 6.3; Bandırma KAE' de% 5.7, - ; Altınova işletmesinde% 6.7, -, oranında tespit edilmiştir. Kriptorşizm olgularının % 67.7' si bilateral, % 32.3' ü unilateral (% 83.2' si sağ unilateral), hi-poplazi olgularının ise% 69.6' sı bilateral, % 30.4' ü unilateraldi %%'64.7' si sol unilateral). Bunlardan belirli sayıda erkek merinos ayrılarak spermatolojik muayeneler ve plazma testosteron, LH ve FSH düzeyleri belirlendi. Daha sonra hayvanlar 12 aylık olunca kesilerek makroskobik ve mikroskobik patolojik bulgular kaydedildi. Kriptorşid testislerde TSC' lar sadece fötal sertoli hücreleri ile döşeliydi ve çapları çok küçüktü. Hipoplazik testislerde TSC' larda sper-matogenezis, hafif derecelilerde sepermatid, orta derecelilerde sekunder spermatosit safhasında durmuştu. Spermatolojik muayenelerde bilateral orta dereceli hipoplazik olgularda azoospermi gözlendi. Kriptorşid olgularda plazma testosteron düzeyleri normal veya hafif yüksek, LH düzeyleri ise oldukça yüksekti. Kriptorşizm ve hipoplazi olgularında FSH düzeyleri de artmıştı. Çalışmada elde edilen kriptorşizm insidensinin genelde yüksek olduğu, bunun da muhtemelen herediter bir nedenden olabileceği, bu yüksek insidensin seleksiyonla düşürülebileceği kanısına varıldı. Testislerde patolojik değişikliklerin cinsel olgunluktan önce pek gelişmediği, testis hipoplazisi yönünden değerlendirmelerde yaşın 12 aydan az olmaması gerektiği izlenimi edinilmiştir.