Amaç: “Labidochromis caeruleus” ve “Xiphophorus hellerii” ticari önem taşıyan akvaryum süs balıklarındandır. Bu türlerin optimum akvaryum koşulları ve standart besleme şartlarında çeşitli klinik belirtiler göstererek öldüklerinin görülmesi üzerine, ölüm nedenlerinin (histopatolojik olarak) araştırılması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda aynı akvaryumda bulunan,7 ayrı tür süs balığından, benzer semptomları göstererek ölen “Labidochromis caeruleus” ve “Xiphophorus hellerii” türlerinden 5'er örnek kullanılmıştır. Karaciğerde gözlemlenen değişikliklerden dolayı sırasıyla makroskobik inceleme, karaciğerin diseksiyonu ve rutin doku takibi, bloklama, kesit alma, HxE boyaması yapılarak ışık mikroskobunda incelenmştir.

Bulgular: İştahsızlık, zayıflama, su yüzeyine yakın yüzme, renkte koyulaşma ve matlaşma, solungaçlarda solgunluk, hareketlerinde azalma görülen balıkların makroskobisinde, abdomende serosanginoz eksudat, karında şişkinlik, mukozalarda anemi, karaciğerlerde yağlanmaya bağlı sarı-kahverengi renk değişikliği, yangı, karaciğerin total hacminde belirgin büyüme gevrek ve kırılgan bir kıvam, karaciğerin keskin kenarlarında kütleşme ve karaciğerin parankim dokusunda peteşiyel kanama odakları gözlendi. Mikroskobik bakıda, Karaciğer parankiminde yer alan hepatositlerin şişkin bir şekilde dejenere ve yer yer nekroze olduğu, sitoplazmalarının tamamını dolduran makro ve mikroveziküler şekilde büyük yağ damlacıklarının bulunduğu, santral venlerden lobülün ortalarındaki hepatositlere ve periportal alanlara kadar yağlanma ile ilgili değişiklikler olduğu görüldü.

Öneri: Bu çalışma ile karaciğerdeki histopatolojik değişiklikleri incelenen bu balıkların, optimum koşullar ve standart besleme şartlarında, karaciğer yağlanması yönünden aynı akvaryumdaki diğer türlere göre piyasa yemlerine karşı hassasiyetleri olduğu belirlenmiştir. Önemli bir sağlık sorunu olarak ortaya çıkan ve daha bu akvaryum balık türleri için önceden bildirilmeyen bu steatohepatit olgusuyla karaciğer yağlanmasının yaygın ve net bir şekilde görüntülenebilmesi “Labidochromis caeruleus” ve “Xiphophorus hellerii” türlerinin karaciğer yağlanması üzerine yapılacak çalışmalarda model organizma olabilecekleri düşüncesini de ayrıca oluşturmuştur.