Amaç: Sığır yetiştiriciliğinde Pasteurella multocida ve Mannheimia haemolytica'nın sebep olduğu pnömoniler yol açtıkları ekonomik kayıplar nedeniyle oldukça önemlidir. Bu çalışmada mikrobiyolojik yöntemler ve real time PCR ile P. multocida ve M. haemolytica'nın neden olduğu belirlenen pnömonili sığır akciğerlerinde ve nasal swaplarda belirlenen sitolojik bulguların ortaya konulması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada sığır pnömonik akciğerlerinde bakteriyolojik kültür, histopatolojik, sitolojik ve real time PCR teknikleri kullanıldı. Real time PCR ile M.haemolytica ve P.multocida belirlenen pnömoni olgularında sitolojik bulgular değerlendirilerek diğer pnömoni tipleri ile karşılaştırıldı.

Bulgular: Burun swap ve akciğer örneklerinden hazırlanan smear örneklerinde sitolojik bulgular kaydedildi. Pnömoni belirtisi görülen 233 sığırın 23'ünde (%9.87) P.multocida ve M. haemolytica'ya bağlı pnömoni belirlendi. Fibrinli bronkopnömonili hayvanlar içerisinde yaklaşık % 51,11'inde P.multocida ve M.haemolytica olduğu belirlendi. Bu olguların sitolojik incelemelerinde diğer pnömonilere kıyasla nötrofil lökosit sayısının arttığı tespit edildi. Nötrofillere ilave olarak; P.multocida ve M.haemolytica belirlenemeyen diğer fibrinli bronkopnömoni olgularıyla karşılaştırıldığında bu olgularda lenfosit ve silialı epitel hücrelerin sayısının önemli derecede arttığı belirlendi.

Öneri: Çalışmanın sonuçları Pasteurella multocida ve Mannheimia haemolytica'nın sebep olduğu pnömonilerin sığır solunum sistemi enfeksiyonlarının önemli bir bölümünü oluşturduğunu ve fibrinli pnömoniye neden olduğunu göstermiştir. Elde edilen sitoloji sonuçları pnömonilerin tiplendirilmesinde klinik olarak değerlendirilebilir.