Amaç: Bu çalışmada dişi bıldırcınlarda (Coturnix coturnix Japonica) puberte öncesi ve sonrası dönemlerde genital kanalın farklı bölgelerinde yer alan mast hücrelerinin heterojenitesi ile dağılımının farklı tespit solüsyonları ve boyama yöntemleri ile ortaya konulması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Yapılan çalışmada 10 adet puberte öncesi ve 10 adet puberte sonrası dönemde sağlıklı dişi bıldırcınlara ait genital kanaldan (infundibulum, magnum, istmus, uterus, vajina) alınan doku örnekleri materyal olarak kullanıldı. Her iki gruptan alınan doku örneklerinin bir kısmı %10?luk nötral formaldehit, bir kısmı ise izotonik formaldehit asetik asit tespit solüsyonunda tespit edildi. Dokulardan alınan kesitlere Toluidin mavisi ve alcian blue/safranin O boyama yöntemleri uygulandı.

Bulgular: Hazırlanan preparatlar ışık mikroskopta incelendiğinde her iki tespit solüsyonunda da yuvarlak, oval ya da mekik şekilli mast hücreleri özellikle kan damarları çevresinde yerleşmiş olarak genital kanalın tunika mukoza, tunika muskularis ve tunika seroza katmanlarında gözlendi. Mast hücrelerinin hem puberte öncesi hem de puberte sonrası dönemde en çok uterusta yerleştiği; ardından sırasıyla istmus, magnum, vagina ve infundibulumda gittikçe azalan yoğunluk gösterdiği gözlendi. Mast hücrelerinin infundibulumda puberte sonrası dönemde puberte öncesi döneme göre önemli oranda (p<0,05) arttığı belirlendi. İFAA ile tespit edilen tüm dokularda mast hücrelerinin daha belirgin boyandığı ve sayısal olarak değerlendirmede de %10?luk nötral formaldehit tespitine göre daha fazla olduğu gözlendi.

Öneri: Sonuç olarak özellikle puberte sonrası dönemde infundibulumda mast hücre sayısının arttığı; bu artışın yumurta oluşumu ve yumurtlamaya yönelik etkisinin olabileceği kanaatine varıldı.