Bu çalışmada, Konya ve çevresindeki yumurtacı tavuk işletmelerinde solunum sistemi problemi olan ya da enfeksiyonu geçirmiş sürülerden elde edilen tavukların tüm solunum sistemi organları patolojik ve mikrobiyolojik açıdan incelenerek, lezyonların ilgili sistemdeki dağılımları, karakteri ve mikrobiyolojik sonuçlarla ilişkisinin ortaya konulması amaçlandı. Çalışmada 33 kümesten 192 adet tavuk alınarak nekropsileri yapıldı. Patolojik ve immunohistokimyasal incelemeler için burun, infraorbital sinuslar, larinks, trake, akciğer ve hava keseleri ile mikrobiyolojik incelemeler için de trake, akciğer, kalp, karaciğer ve dalaktan parçalar alındı. Histopatolojik incelemelerde epitel ve propriyadaki lezyonlar hafif (+), orta (++) ve şiddetli (+++) derecelerde olmak üzere ayrı ayrı skorlandı. Makroskobik bulguların, tüm solunum sistemi enfeksiyonlarında görülen genel bulgular olduğu, mukozalardaki toplu iğne başı büyüklüğünde beyazımsı renkteki odakların propriyadaki şiddetli lenfoid hücre infiltrasyonu ile lenfoid hiperplaziyi yansıttığı görüldü. İncelenen organların lümenlerinde rastlanan kazeöz kitlelerin Mycoplasma gallisepticum ve E.coli enfeksiyonu ile ilişkili olabileceği düşünüldü.

Enfeksiyöz etkenlerin en çok izole edildiği organ akciğer (n: 43), en çok izole edilen etkenin ise S. aureus (n: 50) olduğu ve bu tip enfeksiyonların kesin teşhisinin yapılabilmesi için patolojik ve mikrobiyolojik muayenesinin yanı sıra immunoperoksidaz ve moleküler tekniklerden de yararlanılması gerektiği kanısına varıldı.