2001, Cilt 17, Sayı 3, Sayfa(lar) 149-157
HOLŞTAYN VE İSVİÇRE ESMERİ SIĞIRLARDA PALPEBRA TERSİYA ÜZERİNDE HİSTOLOJİK VE HİSTOKİMYASAL ÇALIŞMALAR
Murat Boydak
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, KONYA
Anahtar Sözcükler: Palpebra tersiya, sığır, harder bezi, histolojik, histokimyasal
Görüntülenme Sayısı:2501 - İndirilme Sayısı: 1379

Bu çalışmada palpebra tersiya (PT)'nin ve sahip olduğu bezlerin histolojik yapılarının aydınlatılması, gözün lokal bağışıklığına muhtemel katkılarının değerlendirilmesi ve bu bölgede gerçekleştirilecek olan lokal müdahalelere yardımcı olabilecek histolojik bilgi birikimine katkıda bulunması amaçlanmıştır Bu amaçla İsviçre esmeri ve Holştayn sığır ırkının her iki seksinde. PT'nin histolojik ve histokimyasal özellikleri ışık mikroskopik düzeyde karşılaştırmalı olarak incelendi. PT'deki bezlerin histokimyasal özelliklerinin belirlenmesinde: periyodik asit-Schiff (PAS), alsiyan blue pH=2.5 (AB) ve PAS/AB pH=2.5 kombine boyama metodlan uygulanmıştır. PT'nin her iki sığır ırkında, medial göz açısında yerleşmiş olduğu ve hiyalin kıkırdak türünde "T harfi şeklindeki. KPT ile desteklenmiş olan konjunktiva dürümünden oluştuğu belirlendi. PT'nin serbest uç,palpebral ve bulbar yüzlerinin,konjunklivada olduğu gibi çok kaili yassı epitelle örtüldüğü ve kıkırdak çevresinde GPTS'nın lopçuklarının yerleşmiş oldukları belirtendi. Her iki sığır ırkında GPTS'den sonra ki bez bölümü GPTP'nin Özelliklerini taşımakla birlikte: bu bezin Harder bezinin histolojik kriterlerine sahip olmadığı sonucuna varıldı. PT'nin bağ dokusunda yaygın lenfosit infiltrasyonlarının bulunduğu ve bunların bulbar ile palpebral yüzlerinin lamina prop riyal arında ve forniks konjunktiva bölümünde sofiler ve agregat lenf foliküllerini oluşturdukları saptanmıştır. GPTS'in sığırlarda bileşik tubuloalveoler yapıda ve mikst karakterde salgı yapan bezlerin histolojik özelliklerini gösterdiği tespit edildi, İncelenen sığır ırklarında PT'nin serbest uç,palpebral ve bulbar yüz epitellerinde,özellikle epitelin bazal katmanlarında değişen derecelerde pıgmenıasyon gözlenmiştir Bu çalışmada,epilel altı bölümleri sıkı,derin bölümleri gevşek bağ dokusu özelliği gösteren organ lamına propnyasının,yer yer elastik ve retikulum ipliklerini de içeren; kollagen ipliklerle de desteklenmiş olduğu saptanmıştır. Plazma hücrelerinin,organın serbest ucu ile palpebral ve bulbar yüzlerinin lamina propriyalarında ve GPTS ile GPTP'nin intralobuler ve interiobuler intersitisyumlarında genellikle gruplar oluşturdukları tespit edilmiştir. Miyoepitel hücreleri,GPTS ve GPTP'nin KG'leri ile akılıcı kanallarının duvarını oluşturan epitel hücrelerinin bazal yüzlerinde gözlenmiştir.