Amaç: Bu çalışmada E ve C vitaminlerinin kobaylarda yara iyileşmesi ve yara dokusu hidroksiprolin, demir (Fe), bakır (Cu) ve çinko (Zn) düzeyleri üzerine etkilerinin araştırılması amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Araştırmada 84 adet kobay, kontrol (Serum fizyolojik, SC), vitamin C (150 mg/kg, SC), vitamin E (150 mg/kg, SC) ve vitamin E + C grupları olmak üzere dört gruba ayrıldı. Yara oluşturulmadan 4 gün önce ve yara oluşturulduktan sonra 1, 4 ve 7. günler vitamin enjeksiyonları gerçekleştirildi. Anesteziye alınan kobayların lumbal omurlarının lateralinde 4 cm uzunluğunda derinin tüm katlarını içerecek şekilde ensizyon yarası oluşturuldu ve basit ayrı dikiş tekniği ile dikilerek yara bölgesi açık havaya bırakıldı. Gruplara enjeksiyonların yapıldığı 4, 7 ile 10. gün her bir gruptan 7'şer kobay ötenazi edilerek, yara bölgesi ensizyonla alındı. Alınan dokularda histo-patolojik muayeneler, doku Fe, Cu, Zn ve hidroksiprolin analizleri gerçekleştirildi.

Bulgular: Yara dokusu hidroksiprolin düzeylerinin bütün gruplarda iyileşmenin 7. gününde maksimum düzeylerde olduğu ve Cu ile Zn düzeyleri ile negatif ilişki bulunduğu belirlendi. Yapılan histopatolojik değerlendirmeleri sonucunda, 4. günde, E vitamini grubunda reepitelizasyonun en az olduğu belirlenirken, C vitamini grubunda reepitelizasyonun ve fibroblast aktivitesinin tüm gruplardan daha iyi olduğu görüldü. Çalışmanın 7. gününde ise reepitelizasyon kalitesi açısından en iyi grubun C + E vitamin grubunun olduğu gözlendi.

Öneriler: Ensizyon yaralarının iyileşmesi üzerine C vitamininin tek başına ya da C + E vitaminlerinin birlikte kullanımının iyileşmeyi hızlandırıcı etkisinden söz edilebileceği kanısına varıldı.