2020, Cilt 36, Sayı 5, Sayfa(lar) 076-090
SARS ve MERS aşılarının gizemi, Coronavirus aşısına yeni yaklaşımlar
Atilla Şimşek, Oğuzhan Avcı
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Viroloji Anabilim Dalı, Konya, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Coronavirus, SARS-CoV-2, COVID-19, aşı
Özet
İnsanlarda ciddi akut solunum yolu sendromuna yol açan yeni tip bir coronavirus olan SARS-CoV-2?nin neden olduğu COVID-19 pandemisi, insanlığı büyük bir endişeye sevk etmiş ve tüm dünyada yaşamı önemli ölçüde etkilemiştir. SARS-CoV-2, yerleşik tedavilerin ve aşıların olmaması nedeniyle milyonlarca insana bulaşmış durumdadır. Dünyada aşı uygulamaları, insanlarda ve hayvanlarda enfeksiyöz hastalıklardan korunma ve kontrolde hem en etkili hem de en ekonomik ve umut verici yöntem olarak kabul edilmektedir. SARS-CoV-2?nin genom ve protein yapısının rekor seviyede denilebilecek bir sürede belirlenmiş olması, proflaktik amaçlı inaktive ve attenue viral aşıların yanısıra virus benzeri partikül, alt ünite, RNA, DNA ve vektör aşılarının geliştirilmesine izin vermiştir. Ayrıca bu virusla yakın akraba olan daha önce insanlarda salgınlara yol açmış SARS-CoV, MERS-CoV ile hayvanlara ait coronavirus enfeksiyonlarından elde edilen deneyimler de bu sürece büyük katkı sağlamıştır. Son coronavirus pandemisi, tüm dünyadaki üniversite ve araştırma enstitülerinin çalışma planlarını değiştirmelerine neden olmuştur. Bu kurumlar, hastalığın spesifik bir aşı ile nasıl durdurulabileceğini belirlemek amacıyla yoğun bir çalışma temposuna girmişlerdir. Şu an dünya genelinde ve ülkemizde birçok firma, üniversite ve enstitü SARS-CoV-2?ye karşı etkili aşı geliştirme programını çalışma kapsamlarına almış bulunmaktadırlar. Bu derlemede, coronavirus aşılarıyla ilgili daha önceki deneyimler, dünya üzerinde yürütülmekte olan SARS-CoV-2 aşı gelişimine yönelik mevcut yaklaşımlar, kullanılan yöntem ve stratejiler ile aşı adayları gözden geçirilmiştir.
  • Başa Dön
  • Özet