Amaç: Dietilnitrozamin (DEN) ve fenobarbital (PB), metabolizması sırasında reaktif oksijen türlerini (ROS) üretilmektedir. Ellagik asit (EA), antioksidan aktiviteye sahip, biyolojik olarak aktif, doğal bir polifenoldür. Bu çalışma, sıçanlarda DEN-PB'nin neden olduğu karaciğer hasarı üzerinde EA'nın önleyici ve koruyucu etkilerini değerlendirmek için yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: 60 yetişkin Sprague-Dawley sıçan 6 gruba ayrıldı: Negatif kontrol, DEN, EA, DEN-PB (pozitif kontrol), DEN-PB-EA (tedavi) ve EA-DENPB (ön tedavi). DEN, pozitif kontrol, tedavi ve ön tedavi gruplarına 150 mg/ kg DEN verildi. İki hafta sonra pozitif kontrol ve tedavi gruplarına 500 ppm PB uygulandı. EA ve ön tedavi gruplarına 50 mg/kg/gün EA oral yolla sekiz hafta ve tedavi grubuna ise dört hafta boyunca günaşırı verildi. Sekiz hafta sonra sıçanlar dekapite edildi, karaciğer ve kan biyokimyasal değerlendirmeye tabi tutuldu.

Bulgular: DEN'in tek başına veya PB ile birlikte karaciğer MDA düzeylerini önemli ölçüde arttırdığı; ancak plazma MDA seviyelerini değiştirmediği görüldü (p<0,001). EA ön tedavisi, karaciğer MDA seviyelerini azalttı. CAT aktivitesinin, pozitif kontrol grubunun karaciğer ve eritrositlerinde değişmediği belirlendi. Karaciğer CAT aktivitesi, ön tedavide önemsiz ve tedavide ise anlamlı olarak arttı (p<0,05). SOD aktivitesi, DEN ve pozitif kontrol gruplarının karaciğer ve eritrositlerinde değişkenlik göstermedi. EA, karaciğer SOD aktivitesini önemli ölçüde arttırdı (p<0,001). Tek başına veya PB ile birlikte DEN uygulaması hem karaciğer hem de kan GSH düzeylerini önemli ölçüde düşürürken (p<0,05), EA uygulaması tedavi grubunda karaciğer GSH düzeylerini arttırdı (p<0,05). Tedavi grubunda kan GSH seviyeleri önemli ölçüde azaldı (p<0,001).

Öneri: EA koruyucu tedavisinin, sıçanlarda DEN ve PB kaynaklı karaciğer oksidatif stresinde EA tedavisinden daha etkili olabileceği düşünülmektedir.